Inhuldiging Sint-Rochuskapel op 16 augustus 2024

Hieronder vind je de tekst die Wien Servaes uitgesproken heeft tijdens de inhuldiging op 16 augustus 2024. Onder deze tekst vind je een fotoreportage van de inhuldiging. 

Aan de inwoners van Sint-Denijs-Westrem, 

En speciaal aan de omwonenden van het Sint-Rochusplein en eveneens aan al wie zich bekommert om het behoud van cultureel erfgoed: 

Hartelijk welkom vandaag 16 augustus, - naamdag van Sint-Rochus -, ter gelegenheid van de inhuldiging van de hem toegewijde kapel waarvan de restauratie nu grotendeels voltooid is. 

Sint-Rochus staat in Europa bekend als pestheilige. Hij werd vooral aanbeden in de hoop dat sommige contreien zouden gevrijwaard blijven van de zwarte plaag die o.m. Gent en omstreken meermaals teisterde van de 14e tot de 18e eeuw. Toen de dreiging afnam werd de heilige ook voor andere kwalijke epidemieën aanroepen. 

De bouw van de kapel waarvan we vandaag de restauratie vieren dateert van 1869, toen ridder Florent Soenens haar liet optrekken uit dankbaarheid omdat het dorp gespaard was gebleven van kwalijke epidemieën. 

Mondelinge overlevering beweert dat het bescheiden bouwwerk oorspronkelijk in Zwijnaarde stond, maar bij gebrek aan materieel bewijs kan die stelling niet hard gemaakt worden. Misschien komt er ooit nog iets boven water. 

Dat het interieur van de kapel polychroom beschilderd was, staat vast omdat dit in de oudste beschrijving vermeld werd. Opstijgend vocht had de muurschilderingen echter danig beschadigd dat ze reeds op het einde van de 19de eeuw door metalen platen aan het zicht werden onttrokken. 

De kapel doorstond de eerste wereldoorlog maar raakte wel ernstig beschadigd, waarna ridder Emile Soenens de nodige herstelling op zich nam. De familie Soenens nam de zorg voor de instandhouding van het bouwwerk herhaaldelijk op zich. De laatste traceerbare herstelling gebeurde in 1982. Toen vroeg Roger Van de Waeter, voorzitter van Okra, een rapport aan Johan Van Twembeke, een onbetwiste autoriteit inzake lokale geschiedenis.

Die démarche resulteerde in een eerste beschrijving van de werkelijk bouwvallige toestand van de kapel en leidde tot enig oplapwerk en een likje verf… 

40 jaar later stond de kapel er opnieuw belabberd bij: het zinken dak zakte door en het bezetwerk van de muren kwam los. De kapel leek gedoemd om verder af te brokkelen en uiteindelijk in te storten. Een nieuwe renovatie drong zich op. Gewapend met het rapport van de provinciale Monumentenwacht, verenigden burgers die zich "De Vrienden van Sint-Rochus" noemden aan een zoektocht naar sponsors en geschikte vaklui. 

Zij namen de taak op zich om de nodige fondsen te verzamelen en belastten de gespecialiseerde firma Nijs met de opdracht de nodige herstellingswerken uit te voeren. Bij aanvang van de werken bracht meteen een grote verrassing aan het licht: na verwijdering van de beschermende metalen platen kwamen kleurrijke neogotische muurschilderingen te voorschijn. 

Dit stelde ons als initiatiefnemers voor een moeilijke keuze: restaureren of conserveren? Prijsaanvraag bij verschillende restaurateurs gaf twijfel of aarzeling geen kans. Conservering bleek het enige haalbare. 

Mochten er in het publiek mensen zijn die twijfels hebben met betrekking tot de motivatie van de zogenaamde "Vrienden van Sint-Rochus", dan kan ik hen meteen gerust stellen. Het betreft zeker geen geheim genootschap met duistere bedoelingen. 

Vandaar dat ik ze bij deze graag aan jullie voorstel. 

• Guy Goditiabois maakte ons wegwijs in de administratie van de provincie om de nodige subsidies te bekomen. 
• Pablo Janssen, naar wie 1 telefoontje volstond om zijn steun te genieten en de crowdfunding op te starten. Elke maand stelde hij zijn vergaderruimte ter beschikking voor overleg m.b.t. de werken. 
• Emile Rummens, een man met een hart voor geschiedenis en erfgoed, verzorgde alle contacten met pers, leverde teksten voor Info-Sint-Denijs zodat alle inwoners van de gemeente voldoende werden geïnformeerd. 
• Architect Wim Schamp hield een oog op de begroting en keek de rekeningen na.
• Jean Soenens, eigenaar van de kapel, woonde de vergaderingen bij en zorgde voor een substantiële financiële bijdrage van de familie Soenens. 
• Penningmeester Luc Vakaet, hield inkomsten en uitgaven nauwlettend in het oog.
• Paul Van den Bremt, historisch plantkundige, zoekt de planten uit die passen bij de verering van Sint-Rochus. Zij zullen het tuintje rondom de kapel opfleuren. 
• Wim Van Lancker, was ons eerste aanspreekpunt, staat ons bij met raad en daad, mobiliseert buurtbewoners en familie en is een echte steun in alle genomen beslissingen. 

Onze oprechte dank gaat uit naar de familie Soenens voor hun aanzienlijke financiële inbreng, naar de provincie Oost-Vlaanderen voor de subsidies en uiteraard ook naar jullie, alle sponsors, groot en klein voor de inbreng en de wil om dit klein stukje erfgoed te willen bewaren voor de volgende generaties. 

Evenmin vergeten we Dekenij Borluut en Bart De Schouwer, die ons toelieten het rekeningnummer van de dekenij te gebruiken, alsook penningmeesteres Lea Schepens, die de ontvangsten registreerde en de rekeningen betaalde. 

Uiteraard gaat onze dank ook uit naar de firma Nijs, een bedrijf met passie voor erfgoed, die met meesterlijk vakmanschap de restauratie en conservering wist aan te pakken.

Louis Janssen, die voor verlichting 's nachts zorgde. Hannelore Debyser voor haar kundige restauratie van beeld en kandelaars. 

Ten slotte vermeld ik ook graag schilder Erik De Vos die met liefde en geduld het interieur aanpakte, de muurschilderingen conserveerde en hier en daar ontbrekende stukken van de ribben vakkundig wist aan te vullen. 

Ook niet te vergeten: een woord van dank voor 'Soigneur' die instaat voor de receptie en bakker Luc die de afsluiter voorziet. 

Graag eindig ik nog met een waar gebeurd verhaal dat zo onwaarschijnlijk is, dat het wel waar moet zijn: bij de verhuis van de inboedel, werd het Sint-Rochusbeeld zwaar beschadigd. We stonden voor een dilemma: Wat nu? Oplappen of een ander beeld plaatsen? Nu bestaat er een instelling waar alle beelden uit kerken en kapellen ondergebracht worden tot ze een nieuwe bestemming krijgen. Dus belt Pablo met het Parcum, in Leuven. Neen, geen Sint-Rochus op voorraad. Het gaat trouwens om een 'zeldzame' heilige, waarvan zelden een beeld binnengebracht wordt. 's Anderendaags een telefoontje van hetzelfde Parcum: er was toch een Sint-Rochusbeeld beschikbaar, afkomstig uit Ruisbroek, waar de kerk een andere bestemming krijgt! Het gaat om een authentiek neogotisch beeld, dat in onze kapel aan een nieuw leven begint. Heiligen zijn nu eenmaal onsterfelijk! 

Wil je meer lezen over de (herop)bouw en het standbeeld van Sint-Rochus? Klik dan op de knop hieronder!